Kategoria: Biblioteka – Centrala

W stulecie Niepodległości – z kolekcjonerskich zbiorów Ryszarda Kruka

Ostatnie spotkanie pn. „Pogaduchy o Krynicy”, które odbyło się 18 listopada w naszej Bibliotece było poświęcone głównie tematyce niepodległościowej i patriotycznej. Gościem spotkania był prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Almanachu Muszyny Pan Ryszard Kruk, kolekcjoner, miłośnik Muszyny i Sądecczyzny. Opowiedział o eksponatach ze swoich zbiorów, związanych z odzyskaniem przez Polskę Niepodległości, w oparciu o historię lokalną Muszyny, Krynicy i Żegiestowa. Prelekcja była nawiązaniem do wystawy pt. „Sto kolekcjonerskich eksponatów na stulecie Odzyskania Niepodległości” zorganizowanej w Muzeum Regionalnym w Muszynie w 2018 r. z okazji Setnej rocznicy odzyskania Niepodległości. Pokazane podczas prezentacji zbiory ikonograficzne były przez lata skupowane na aukcjach, targach staroci czy pozyskiwane z przeznaczonych do wyrzucenia materiałów.  Wśród zgromadzonych pamiątek znalazły się artefakty patriotyczne, z przełomu XIX i XX wieku: patriotyczne wywieszki, telegramy z patriotycznymi elementami, znaczki kwestarskie, dokumenty i pocztówki z elementami patriotycznymi. Kolejne pokazane pamiątki to Orły, będące wyrazem trwania przy polskości. Wśród pamiątkowych eksponatów znalazły się także portrety Wodzów Niepodległości, mapy Europy jeszcze bez Polski i już z nowym państwem, a także inne dokumenty krynickie i muszyńskie, varia związane z 1918 rokiem. Ryszard Kruk opowiedział też o rodzinnych tradycjach patriotycznych – Wandzie i Sewerynie Mściwujewskich, ich historii i pracy na rzecz Muszyny.


Spotkanie Jaworzynek w filii na Czarnym Potoku

W środę odbyło się comiesięczne spotkanie Klubu Seniora Jaworzynki, działającego przy bibliotece na Czarnym Potoku. Tym razem Panie wykonały przepiękne lampiony, ale wcześniej miały okazję wysłuchać specjalnie na ta okazję zaproszonego gościa. Był to młodszy aspirant, Pan Tomasz Stefaniak – dzielnicowy pod opieką którego znajduję się między innymi osiedle Czarny Potok. Spotkanie to miało za zadanie propagowanie bezpiecznych zachowań i zapoznanie z mechanizmami działania przestępców. Ważne jest bowiem w obecnych czasach podnoszenie poziomu bezpieczeństwa oraz świadomości seniorów w zakresie zagrożeń, z którymi mogą się spotkać. Podczas spotkania policjant przedstawił Paniom metody działania oszustów m.in. „na policjanta”, „na wnuczka”, „na pracownika gazowni” czy „na domokrążce”. Nawiązał do wykorzystywanych przez nich legend – „na wypadek ”, „na zwrot długu” i „na zakup nieruchomości bądź ruchomości” oraz wiele innych. Pan Tomasz podkreślał by seniorzy stosowali zasadę ograniczonego zaufania, nie wierzyli we wszytko co nieznajomi im przekażą, a kiedy ktoś żąda od nich pieniędzy, pochopnie ich nie przekazywali. Zwrócił również uwagę na to jak starsze osoby powinny się zachować kiedy do ich drzwi puka ktoś nieznajomy i gdzie sprawdzać usłyszane w telefonie historie. Panie zadawały bardzo dużo pytań, opowiadały rożnego rodzaju przypadki oszustw i kradzieży z którymi same się zetknęły. Biblioteka przyłączyła się tym samym do akcji prowadzonej przez krynicką policję, która ma na celu uświadomienie seniorom zagrożeń związanych z różnego rodzaju oszustwami. Tego typu procedery mocno się bowiem w ostatnim czasie nasiliły. Dziękujmy panu aspirantowi Tomaszowi za poświęcenie nam czasu.


Krynica czasów dra Zieleniewskiego na dawnych fotografiach

Pod takim tytułem odbyły się (25 października) w naszej bibliotece dwie prelekcje połączone z pokazem najstarszych fotografii uzdrowiska ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN. Wystąpienia poprowadził dr Tomasz Walczyk, wiceprezes Stowarzyszenia Miłośników Krynicy. W godzinach przedpołudniowych na spotkanie została zaproszona młodzież licealna z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych z Krynicy- Zdroju, natomiast po południu, na godz. 16.00 przybyli członkowie Stowarzyszenia, mieszkańcy Krynicy, w większości uczestnicy otwarcia parku M. Dukieta i makiety dawnej Krynicy, które miało miejsce godzinę wcześniej. Kilka miesięcy temu Stowarzyszenie Miłośników Krynicy pozyskało reprografie najstarszych zdjęć Krynicy z kolekcji dr Michała Zieleniewskiego, które znajdują się w zbiorach Biblioteki Kórnickiej. Najstarsze fotografie są datowane na 1862 r., ale także 1865 czy 1872 r. Przedstawiają widoki, poszczególne budynki czy obiekty zakładu zdrojowego z czasów, kiedy lekarzem uzdrowiskowym był dr Michał Zieleniewski (od 1857 r. przez kolejne 30 lat). Chociaż niektóre z nich są sygnowane nazwiskami ówcześnie działających w Galicji fotografów: Walerego Maliszewskiego, Józefa Edera, Simona Balicera czy Bronisława Babla, to w wielu przypadkach autorstwo zdjęć budzi pewne wątpliwości i skłania do dalszych poszukiwań. Wiele zdjęć czy ujęć były dotąd zupełnie nieznane, chociażby Hotelu Warszawskiego, domów na tzw. zarzeczu czy widoku całego zakładu zdrojowego. Prelekcje zorganizowało Stowarzyszenia Miłośników Krynicy w ramach projektu dofinansowanego przez Urząd Miejski w Krynicy- Zdroju pt. „Na tropach lokalnej historii- już od przedszkola”. Zdjęcia Krynicy z Biblioteki Kórnickiej stały się także inspiracją do powstania makiety dawnej Krynicy, którą wykonał pan Leszek Walczyk. Makieta oraz opisująca ją wystawa historyczna jest dostępna dla zwiedzających w pawilonie obok Parku im. M. Dukieta. Dla osób, które nie mogły uczestniczyć w spotkaniu lub chciałyby raz jeszcze posłuchać o dawnej Krynicy została udostępniona relacja:

 

Makieta dawnej Krynicy już otwarta

W piątek, 25 października podczas otwarcia Parku M. Dukieta odbył się pierwszy, oficjalny pokaz makiety Krynicy z 1862 r. wykonanej przez pana Leszka Walczyka, członka Stowarzyszenia Miłośników Krynicy. W wydarzeniu wzięli udział: Burmistrz Piotr Ryba, Przewodnicząca Rady Miejskiej Irena Weber-Grelecka, dyrektor Biblioteki Publicznej Magdalena Krzeszowska, prezes Stowarzyszenia Miłośników Krynicy Agata Jarosz, członkowie Stowarzyszenia, mieszkańcy Krynicy i liczni goście. Makieta zawiera 12 obiektów dawnego zakładu zdrojowego (dzisiejszy Deptak), które już od dawna nie istnieją. Kompozycja ma długość 3 m, szerokość 84 cm, a wysokość budynków wynosi 30 cm. Autor dzieła opowiada, jak zrodził się pomysł i w jaki sposób doszło do realizacji: ”Podczas jednego z corocznych zjazdów maturzystów z lat 1959 -1961 otrzymałem w prezencie przepiękne zdjęcie z roku 1862 przedstawiające Krynicę z lotu ptaka. Było to inspiracją do głębszego zainteresowania się jej historią. Poszukując materiałów trafiłem poprzez przyjaciela z dzieciństwa – Władka do Biblioteki Publicznej w Krynicy-Zdroju. Był to strzał w dziesiątkę. W bibliotece gromadziła się grupa pasjonatów tego pięknego uzdrowiska na comiesięcznych „Pogaduchach o Krynicy”. Były i są to wspaniałe spotkania (około 60 spotkań), organizowane przy ogromnym zaangażowaniu wspaniałej załogi biblioteki. Efektem tego od dwóch lat mamy STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW KRYNICY! Podczas tych spotkań rodziła się myśl odtworzenia nieistniejącej już zabudowy Krynicy, wzorując się na fotografii z 1862 r. Szukając zdjęć z tego okresu stopniowo tworzył się zarys makiety. Wraz z synem zdobywaliśmy cenne materiały pozwalające odtworzyć starą Krynicę. Po słynnej Wiekopomnej Komisji dr. Józefa Dietla Krynica zaczęła rozbudowywać i przebudowywać się w błyskawicznym tempie. Należało być bardzo ostrożnym by nie przedobrzyć. Wielką pomocą okazał się zbiór zdjęć i opracowań dr. Michała Zieleniewskiego, który nie wiadomo dlaczego znalazł się w Bibliotece Kórnickiej PAN (koło Poznania). Materiały dr. Leona Żuławskiego, przewodniki dr. Zygmunta Wąsowicza, dr. Stanisława Lewickiego czy dr. Franciszka Kmietowicza pozwoliły w miarę realistycznie uprawdopodobnić makietę. Początkowo nawet nie myślałem o jej budowie. Dla ciekawości postanowiłem odtworzyć dom „Pod Barankiem”, a potem to już poszło. Mój syn odszukał mapę katastralną Krynicy z 1862 r. Komputer „pomógł” mi porównać ściany budynku na zdjęciu z długością tych ścian na mapie. Pozwoliło to na zachowanie proporcji obiektów. Może ktoś zapytać o czerwone dachy. Zapewne do budowy wykorzystywano lokalny materiał.  W tym czasie w Krynicy były tartaki, cegielnie, była nawet huta. Z czego jest zbudowana makieta? W dużej mierze z recyklingu (tektury z opakowań), chociaż korzystałem też z tego, co mi „pod rękę wpadło” (podkładki pod śrubki, okucia do drzwiczek i inne drobiazgi). Dużą pomocą były sklepy modelarskie (drzewa, trawa, farby specjalne i inne akcesoria). Ciekawostką są ławeczki. Niestety te sprowadzone z Chin okazały się zbyt małe. W sukurs przyszła mi drukarka 3D, na której zostały wydrukowane elementy ławeczki – boczki i oddzielnie deseczki. Cała konstrukcja została oparta na listwach, arkuszach balsy (ściany boczne i łatwe w obróbce detale) i płytach pilśniowych. Reszta to moja tajemnica. Niech służy poznawaniu historii NASZEJ UKOCHANEJ KRYNICY!!!” Pan Leszek Walczyk (ur. 1941 r.) – pomysłodawca i autor makiety Krynicy jest kryniczaninem z urodzenia, absolwentem tutejszego Liceum Ogólnokształcącego. Z zawodu technikiem telewizyjnym, pracował w TVP Kraków. Kolekcjonerem i pasjonatem historii Krynicy, członkiem-założycielem Stowarzyszenia Miłośników Krynicy. Także kontynuatorem tradycji rodzinnych – Jego dziadek Antoni Kukulski, fotograf, utrwalił na zdjęciach miasto i uzdrowisko z lat międzywojennych, ojciec – inż. Ludwik Walczyk był projektantem fontanny „Setka” w parku M. Dukieta.  Całe przedsięwzięcie zostało zrealizowane dzięki pomocy Biblioteki Publicznej w Krynicy- Zdroju (logistyka, przygotowanie ekspozycji historycznej), zaangażowaniu członków Stowarzyszenia Miłośników Krynicy (montaż, zdjęcia, konsultacje historyczne) i wsparciu burmistrza Krynicy- Zdroju Piotra Ryby oraz Urzędu Miejskiego (udostępnienie powierzchni wystawienniczej oraz sfinansowanie gabloty i wydruków). Makieta jest dostępna dla oglądających w godzinach otwarcia pawilonu.

Podróże za smakiem, czyli jak przyprawy zmieniają świat

Dnia 10 października 2019 r. w czytelni biblioteki odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Klub Podróżnika”.  Tym razem naszym gościem był Jędrzej Majka – dziennikarz i podróżnik, który zwiedził już ponad 60 krajów. Jest autorem książek podróżniczych, przewodników i albumów fotograficznych. Jego teksty przeczytać można także w prasie. Podczas dzisiejszego  spotkania  dowiedzieliśmy  się, która przyprawa jest najstarsza, a która najdroższa. Czy Marco Polo na pewno dotarł do Chin i  dlaczego wanilia przez dziesięciolecia nie owocowała poza Meksykiem.  Jak w ciągu wieków podrabiano przyprawy i co groziło za ten czyn. Na te i wiele innych pytań odpowiedział  podczas spotkania w naszej bibliotece autor książki  „Podróże ze smakiem” Jędrzej Majka.

 

Życie teatralne w Krynicy

Dnia 2 października 2019 r. w czytelni biblioteki odbyło się spotkanie na temat historii krynickiego teatru, którego tradycje sięgają drugiej połowy XIX w. Podczas prelekcji zaprezentowano  historię występów teatrów zawodowych, które podczas sezonów kuracyjnych umilały czas gościom kąpielowym do wybuchu II wojny światowej, jak również bogatą działalność w Krynicy różnego rodzaju teatrów amatorskich, szkolnych czy kukiełkowych. Spotkanie dla kuracjuszy  poprowadziła Dyrektor Biblioteki w Krynicy-Zdroju  Magdalena Krzeszowska

Pogaduchy o Krynicy

W piątek 27 września członkowie Stowarzyszenia Miłośników Krynicy i pasjonaci historii naszego miasta spotkali się na kolejnych Pogaduchach o Krynicy. Spotkanie jak co miesiąc zorganizowała nasza biblioteka. Tym razem zgromadziło wyjątkowo dużo osób. Tematyka Pogaduch była związana z popularyzacją historii Krynicy, ciekawymi wydarzeniami i bieżącą działalnością Stowarzyszenia. Pan Leszek Walczyk zaprezentował aktualny stan prac nad makietą dawnej Krynicy, którą wykonuje na podstawie pierwszego zdjęcia uzdrowiska z 1862 r. oraz opisów zdrojowiska z połowy XIX w. Uczestnicy obejrzeli zdjęcia najstarszej Krynicy pozyskane z Biblioteki w Kórniku. Część spotkania została poświęcona wspomnieniu postaci ks. Prałata Władysława Podrazy, wieloletniego proboszcza parafii MBNP w Krynicy Dolnej, niezapomnianego duszpasterza i człowieka wielkiego serca. 25 września odbyło się uroczyste poświęcenie ronda przy szpitalu, które nazwano im. Ks. W. Podrazy. W związku z tym biblioteka, na prośbę parafialnej Akcji Katolickiej przygotowała niewielką wystawę poświęconą księdzu. Znalazły się na niej unikalne zdjęcia z albumów kryniczan, szczególnie cenne z lat 50. tych. pokazujące życie nowo powstałej parafii: śluby, chrzciny, pogrzeby, jubileusze. W Pogaduchach uczestniczyli też zaproszeni goście. Wśród nich był autor najnowszej książki o Krynicy pt. „Sekrety Krynicy i okolic” – Bartłomiej G. Sala. W spotkaniu wziął udział pan Ryszard Kruk, prezes stowarzyszenia Almanachu Muszyny, kolekcjoner, miłośnik historii Muszyny. Został zaproszony na listopadowe spotkanie Pogaduch, podczas którego przedstawi prezentację na temat odzyskania Niepodległości.  Kolejne spotkanie pn. Pogaduchy odbędzie się 25 października, ale tym razem wyjątkowo o godz. 16.00, ponieważ będzie to otwarta dla kryniczan i wszystkich zainteresowanych osób prelekcja na temat najstarszych zdjęć Krynicy.

 

Sekrety Krynicy i okolic

Sekrety Krynicy i okolic to tytuł najnowszej pozycji o Krynicy-Zdroju autorstwa Bartłomieja Sali. Promocja książki odbyła się 26 września w naszej bibliotece. Jest to zupełnie nowa publikacja wydana przez Księży Młyn Dom Wydawniczy w popularnej serii opowiadającej o ciekawostkach wielu innych miast w Polsce. Książka przybliża historię Krynicy, ciekawe wydarzenia i postacie, w lekkim, gawędziarskim stylu. Dużym walorem są liczne ilustracje, grafiki i zdjęcia. Lektura przeznaczona dla osób przyjeżdżających do Krynicy, które chcą się coś dowiedzieć o uzdrowisku, jak i dla mieszkańców czy miłośników Krynicy, którzy znane i nieznane fakty poznają w nowej odsłonie.